Damaryolu Takip ve Eğitim Programı
Damaryolunun oluşturulması ve sürdürülmesi hemodiyaliz hastaları için hayati öneme sahiptir. Damaryolunun oluşturulması tecrübe isteyen bir cerrahi süreçtir. Damaryolunun uzun süre kullanımı ise hasta, diyaliz hemşiresi ve diyaliz ekibinin koordine çalışmasına bağlıdır.
Programının Gelişimi:
2006 yılında Op. Dr. Mesut Kösem özel hastanede Diyaliz Cerrahisi Merkezi adıyla damaryolu cerrahisi konusunda hizmet veren bir merkez oluşturdu. Bu durumda diyaliz merkezlerinde damaryolunun takip edilmesinin faydası üzerine bazı diyaliz merkezleriyle beraber çalışma kararı aldı. Bu projenin adına damaryolu takip sistemi adı verildi.
Bu proje kapsamında 3 diyaliz merkezinde ki hastalar 2-3 aylık periyotlarla Op.Dr.Mesut Kösem tarafından diyaliz seansı esnasında fizik muayene ile değerlendiriliyor ve muayene bulguları hazırlanan formlar üzerinde kaydediliyordu. Bu çalışma ile yaklaşık 400 hastanın fistülleri 5-6 yıl boyunca takip edildi. Bu projenin sonuçları değerlendirilerek Nefroloji ve Kalp ve Damar Cerrahisi kongrelerinde bildiri olarak yayınlandı. Bu çalışmanın sonuçlarını özetlersek;
-
Hastaların fistüllerin kullanım ömründe artış
-
Hastaların fistül ile hemodiyalize girme sürelerinde artış
-
Hastaların katater kullanım oranlarında ve sürelerinde azalma
-
Diyaliz yeterliliğinde artış
-
Damaryoluna bağlı majör komplikasyonlarda azalma
-
Hastaların yaşam sürelerinde artış izlendi.
Damaryolu Takip Sisteminin sağladığı faydalar üzerine bunun geliştirilmesi için 2013 yılında taşınabilir Renkli Doppler USG cihazı bu çalışmaya eklendi. Bu sayede sorun izlenen hastaların ultrasonografi incelemesi diyaliz merkezinde yapılabilmesi şansı oluştu.
Op.Dr.Mesut Kösem 2014 yılında Acıbadem Sağlık Grubu bünyesinde International Hastanesi’nde çalışmaya başladı. Bu hastanede çalışmaya başladıktan bir süre sonra bu proje Damaryolu Takip ve Eğitim Programı adıyla daha çok merkezde 1 günlük çalışma şeklinde planlandı. Acıbadem Sağlık Grubu desteğiyle başlatılan bu program ülkemizdeki diyaliz merkezlerinde uygulanan en geniş kapsamlı ve uygulamalı damaryolu eğitim ve takip çalışmasıdır.
Damaryolu Takip ve Eğitim Programının Amaçları:
1- Diyaliz ekibine damaryolunun önemini hatırlatmak
2- Diyaliz hemşiresi ve hekime damaryolu nasıl değerlendirilmelidir konusunda tecrübelerimizi paylaşmak.
3- Fistül konusunda pratik muayene ve değerlendirme tekniklerini uygulamak. Elle hissedilen titreşim ve nabzın puanlandırma tekniklerini göstermek.
4- Diyaliz ekibine Renkli Doppler USG ile fistülün görülmesini ve değerlendirilmesini sağlamak. RDUSG bize dokunarak oluşan bulguları görünür hale getirir.
5- Diyaliz hemşirelerine Renkli Doppler USG kullanma tecrübesini yaşatmak.
5- Fistüllerin durumunu ve kullanımını merkez dışından tarafsız bir damar cerrahı tarafından değerlendirilerek sorunları saptamak.
6- Fistülde gelişen sorunları erken saptayarak, gerekli önlemlerin alınması ve gerekli müdahallerin zamanında yapılmasını sağlayarak damaryolu kulllanım ömrünü artırmak.
7- Sonraki fistül operasyonlarında kullanılabilecek damar sisteminin korunmasını sağlayarak hastaların fistülden diyalize girme sürelerini artırmak.