AV Fistüllerde Erken Revizyonlar
Bir fistülde tromboz gelişmesi acil bir sorun olarak kabul edilmelidir. Hastalar, fistüllerini kontrol etmeyi, alışkanlık haline getirmelidir. Fistülün çalışmadığını anlayan hasta, en hızlı şekilde diyaliz merkezine ulaşmalıdır. Diyaliz hekimi tarafından hasta muayene edilmelidir. Hipotansiyon izlenen hastalara damaryolu açılarak yeterli sıvı replasmanı veya medikal olarak tansiyonun yükselmesi sağlanmalıdır. Hastaya 5000 IU klasik heparin yapılarak kanın akışkanlığı artırılmalıdır. Diyaliz hekimi tarafından fistül değerlendirilerek venöz darlık ve tromboz bölgeleri belirlenmelidir. Küçük trombozlara fistül masajı adı verilen manevralar ile pıhtı damardan koparılarak fistülün tekrar çalışması sağlanmalıdır. Bu manevralar ile tromboz distalden proksimale doğru sıvazlanmalıdır. Ters yönde yapılan sıvazlama manevrası pıhtının arteryel do- laşıma gitmesine yol açarak, ciddi iskemik tablolara sebep olabilir. Fistül masajı büyük trombozlarda, ciddi pulmoner emboliye yol açabileceği için uygulanmamalıdır. Diyaliz merkezinde fistül çalıştırılamadığı durumda hasta en kısa sürede damar cerrahı tarafın- dan değerlendirilmek üzere damar cerrahisi merkezine gönderilir.
Hasta damar cerrahı tarafından muayene ve renkli doppler ultrasonografi ile değerlendirilir. Bu muayenede trombozun yeri, yayılımı, damar çapları değerlendirilir. Hastanın fistülünü kurtaracak erken cerrahi müdahalenin uygulanması, hastanın fistülünü tekrar çalışır hale getirir ve katater gerektirmeden bir sonraki diyalizde fistülden diyalize alınmasına imkan sağlar. Bu ise hastayı kataterin komplikasyonlarından koruduğu gibi, fistülün ömrünü uzatır. Ayrıca fistül şanslarının korunmasına sebep olur.
Erken revizyonlar, damaryolu ömrünü ve hasta ömrünü artıracak önemli müdahalelerdir. Erken revizyon olarak basit trombektomi genellikle tek başına anatomik sorunu çözmediği için yeterli değildir. Bilek bölgesindeki fistüllere yapılan proksimal reanastomoz en sık uygulanan ve sonuçları itibariyle yüzgüldürücü olan bir müdahaledir. Bu operasyonla tromboze anastomozun 1-2 cm üzerinden yeni bir anastomoz yapılır. Bazı tromboze fistüllerde birkaç cm greft kullanılarak, kronik darlık bölgesindeki sorunun düzeltilmesiyle fistülün tekrar işlevsel hale gelmesi sağlanabilir.
Diyaliz üniteleri fistül takibi için uygulanacak prosedürleri belirlemeli ve buna uygun yapılanmayı gerçekleştirmelidir.